Przekształcenie działki rolnej na budowlaną

Największą zmorą gotowych działek budowlanych jest ich cena. Rolne ziemie możemy raz, że kupić o wiele taniej, a dwa nierzadko w lepszej lokalizacji (dlatego, że nie są tak często kupowane, jak budowlane).

Niestety odrolnienie działki to dosyć złożony proces. Obecnie prawo zezwala na zakup działki rolnej rolnikom lub osobom spokrewnionym z kimś, kto ma kwalifikacje rolnika, jednak istnieje kilka wyjątków.

Czy można kupić ziemię rolną, nie mając kwalifikacji? Owszem, ale tylko do powierzchni poniżej 1 ha. Dla różnych wymiarów są odrębne zasady, np. zakup ziemi poniżej 30 arów (0,3 ha) może odbyć się bez poniżej podanych warunków.

Działki powyżej 30 arów, mogą zostać nabyte, jeżeli Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, nie zdecyduje się na skorzystanie z prawa pierwokupu. Czyli pierwszeństwo, do wykupu ma osoba o statusie rolnika. Jeżeli jednak nie znajdzie się kupiec, instytucja może dać zezwolenie na zakup osobie bez odpowiednich kwalifikacji.

Ten etap można pominąć w przypadku, jeżeli powierzchnia nie przekracza 50 arów i zabudowana jest budynkiem mieszkalnym — wybudowanym przed 30 kwietnia 2016 r. Skąd akurat ta data? W tym dniu ustanowiono ograniczenia związane z nabywaniem ziemi rolnej.

Podsumowując:

• ziemia poniżej 30 arów (0,3 ha) brak warunków zakupu,
• działka większa niż 30 arów, ale mniejsza niż 50 - wymaga uzyskanie zgody przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, lub nie, jeżeli na działce znajduje się budynek mieszkalny wybudowany przed 30 kwietnia 2016 roku,
• ziemia 50 arów (0,5 ha) - 99,99 arów (0,9 ha) - wymagane jest uzyskanie pozwolenia na zakup przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa

Przeglądając oferty, możemy natknąć się na pojęcie działka rolno-budowlana. Co to znaczy? Działka owszem może mieć teren, na której można postawić dom, jednak nie zwalnia nas z obowiązku uzyskania zgody od gminy. Dlatego widząc działkę rolno-budowlaną, nadal powinniśmy się upewnić, czy bez przeszkód będziemy mogli postawić na niej dom.

Plan miejscowego zagospodarowania przestrzennego oraz warunki zabudowy

Czy jeżeli już mamy ziemię możemy wybudować dom? Niestety jeszcze nie. Prawo mają do tego wyłącznie rolnicy i dla nich są oddzielne regulacje dotyczące stawiania budynków mieszkalnych. Konieczne będzie przekształcenie działki rolnej na budowlaną.

Jak przekształcić działkę rolną na budowlaną?

W przypadku osoby niemającej wymaganych kwalifikacji kolejnym krokiem jest przekształcenie działki rolnej na budowlaną. Aby to zrobić, trzeba zapoznać się z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (dostępny w gminie), z niego dowiemy się, czy nie wyklucza on postawienie budynku na działce.

Jeżeli plan przewiduje ziemie do użytku wyłącznie rolnego, inwestor może ubiegać się o zmianę planu, poprzez wnioskowanie w urzędzie gminy. Chociaż są to już znaczne komplikacje i w większości wypadkach odradza się inwestowanie w taką ziemię. Wynika to z faktu, że nie ma prawnego określonego terminu wydania decyzji. Stąd możemy na nią czekać kilka miesięcy, a czasami i lat.

Jak odrolnić działkę, jeżeli teren nie jest objęty planem zagospodarowania?

Przede wszystkim należy złożyć wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy przez gminę.

Wniosek o warunki zabudowy na działce rolnej

Urząd może wydać pozytywną decyzję o warunki zabudowy na działce rolnej, jeżeli:

• jest co najmniej jedna działka sąsiednia, do której dostęp jest z tej samej drogi publicznej. A także musi być zabudowana w sposób pozwalający na określenie zasad zabudowy, która ma być kontynuowana. To jest tzw. zasada dobrego sąsiedztwa. Czyli, aby okolica wyglądała schludnie, domy nie powinny znacznie odbiegać się od siebie.
• teren ma dostęp do drogi publicznej,
• istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu jest wystarczające dla planowanej inwestycji,
• teren nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne
• decyzja jest zgodna z innymi przepisami np. dot. ochrony środowiska

Kolejnym krokiem jest uzyskanie decyzji o wyłączeniu ziemi z produkcji rolnej

W przypadku działek z gruntem wysokiej klasy (I-III) będzie to dosyć trudne i o zgodę należy ubiegać się ministra rolnictwa. Natomiast niższej klasy (IV-VI), mogą zostać wyłączone z produkcji rolnej przez starostę.

W przypadku działek rolnych, z wyższą klasą, istnieją warunki, które znoszą obowiązek uzyskania zgody ministra. Są to m.in.:

• ziemia musi być położona w odległości do 50 m od działek budowlanych,
• ziemia musi znajdować się w odległości do 50 m od drogi publicznej,
• powierzchnia terenu nie przekracza 0,5 ha.
• ziemia powinna zawierać się w obszarze zwartej zabudowy, czyli zgrupowaniu co najmniej 5 budynków, z wyjątkiem budynków o funkcji wyłącznie gospodarczej, pomiędzy budynkami maksymalna odległość nie może przekraczać 100 m.

Wyłączenie ziemi z produkcji rolnej wymagają tereny o glebie wysokiej klasy oraz grunty, które są przydatne do użytku rolnego. Np. grunty z dostępem do zbiorników wodnych, z drogami służącymi jako dojazd do ziem rolnych, czy grunty pod budynkami i urządzeniami z przeznaczeniem do produkcji rolnej.

Należy pamiętać, że wydanie decyzji o wyłączenie gruntu z produkcji rolnej wiąże się z opłatami, ponoszonymi albo jednorazowo, albo cyklicznie.

Ile kosztuje odrolnienie działki? Koszt zależy od kilku czynników.
Jeżeli grunt będzie wysokiej klasy, koszt zdecydowania się na dom na ziemi rolnej może znacznie przewyższyć opcje działki budowlanej. Cena jest również zależna od województwa, w jakim znajduje się ziemia.

Podsumowując:

Etap 1. Odrolnienie — zgodność planu przekształcania gruntu z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub wnioskowanie o zmianę planu. W przypadku braku MPZP, wnioskowanie o warunki zabudowy.
Etap 2. Wyłączenie z produkcji rolnej.
Etap 3. Przekształcenie ziemi na budowlaną.

Ważne, nabytą ziemię rolną, nie można sprzedać przez 5 lat. Chyba że otrzymaliśmy ją w spadku lub jest położona na granicach administracyjnych miasta.

Czy warto zdecydować się na zakup działki rolnej? To zależy, czy działka jest opłacalna biorąc pod uwagę ponoszone dodatkowe koszta i czas potrzebny do dopełnienia formalności. Jeżeli okoliczności są sprzyjające, np. gmina nie ma szczególnych planów co do tych ziem, a grunt nie jest wysokiej klasy, proces może przebiec szybko, dlatego w takim przypadku okaże się, że warto.