Nieodzownym elementem wystroju kuchni są rośliny, a najlepiej sprawdzają się świeże zioła. Wyglądają pięknie, równie dobrze pachną, a dodatkowo możemy wykorzystywać je jako przyprawy o wysokiej jakości. Dziś dowiesz się, jakie zioła uprawiać, aby przystroić dom w zieleń i przyjemny aromat, gdyż nie tylko kuchnia w stylu rustykalnym może je posiadać.
Zioła w kuchni - jakie gatunki możemy zasadzić w doniczce?
Zioła na parapecie, jako ozdoba kuchni, jak i pachnący dodatek naszych dań to doskonały pomysł. Można kupić je niemal w każdym sklepie spożywczym, ale o wiele lepszym sposobem, niż kupno gotowych roślin, jest wyhodowanie ich samodzielnie. Są bardzo łatwe do uprawy, nie wymagają trudnych warunków i w zupełności wystarczą nam doniczki, by stworzyć ziołowy ogródek z prawdziwego zdarzenia.
Na początek odpowiedzmy na podstawowe pytania: czy wszystkie zioła w kuchni można uprawiać w doniczkach? Dobra wiadomość jest taka: zdecydowana większość polubi się z taką formą i nie będzie potrzebować specjalnych zabiegów, by cieszyć oko i podniebienie.
Jakie zioła w kuchni można uprawiać w doniczkach i skrzynkach?
W zasadzie większość ziół dobrze rośnie w doniczkach. Wielu z nich wystarcza nawet niewielki pojemnik, dzięki czemu nie trzeba mieć dużo miejsca, by stworzyć ziołowy ogródek. A zatem co do doniczek?
- bazylia,
- szałwia,
- rozmaryn,
- majeranek,
- tymianek,
- mięta,
- lawenda,
- szczypiorek,
- pietruszka,
- kminek.
Zioła w kuchni - jak sadzić zioła w doniczce?
Zioła w kuchni w doniczkach najlepiej ustawiać na parapecie, choć warto pamiętać, aby nie było to północne okno. Chodzi o to, aby rośliny miały dostęp do światła słonecznego. Uprawę ziół od podstaw najlepiej rozpocząć od wysiewu, który przeprowadza się zazwyczaj w końcu zimy, w marcu. Dzięki temu nasiona otrzymają optymalną ilość słońca niezbędną do wzrostu, bo dni stają się w tym czasie coraz dłuższe. Możesz oczywiście wysiać zioła również w lipcu lub sierpniu - to zapewni ci świeże zioła nie tylko wiosną, ale przez cały rok.
Pierwszym krokiem w procesie hodowania ziół w domu jest ich wysianie do odpowiednio przygotowanych doniczek. Najlepiej aby były to małe pojemniki, na przykład po jogurtach, lub małe doniczki. Powinny mieć otwory w dnie, dzięki czemu nadmiar wody po podlewaniu będzie miał ujście. Ziemia użyta do wysiewu powinna być przeznaczona do takich celów - jest ona odkażona, dzięki czemu delikatne rośliny będą mogły się rozwijać. Nie warto na tym etapie korzystać ze zwykłej ziemi do kwiatów doniczkowych. Teraz odczekaj, aż zioła w kuchni urosną.
Gdy będą już większe, możesz przesadzić je do docelowych doniczek. Na dnie każdej z nich umieść warstwę z niewielkich kamieni, które zapobiegną odkładaniu się wilgoci. Możesz użyć ziemi do roślin doniczkowych lub specjalnej mieszanki do uprawy warzyw i ziół - wybór należy do ciebie.
Jakie zioła w kuchni można sadzić razem?
Mimo że zioła są proste w uprawie, każda roślina ma nieco odmienne wymagania. Z tego względu nie wszystkie z nich można sadzić razem. Należy sprawdzić, czy dany gatunek lubi cieniste czy słoneczne miejsca oraz ile wilgoci potrzebuje, aby zdrowo rosnąć.
Oto przykłady ziół, które można uprawiać razem:
- mięta, bazylia,
- koper, majeranek,
- szczypiorek, koper.
Jest oczywiście o wiele więcej gatunków ziół, które można swobodnie sadzić razem, przed rozpoczęciem przesadzania warto sprawdzić wymagania konkretnych roślin.
Zobacz także: Wiosenne kwiaty - 7 najpiękniejszych gatunków!
Jak hodować zioła w kuchni?
Zioła w domu wymagają odpowiedniej pielęgnacji, choć nie są bardzo wymagające. Z ich uprawą poradzi sobie każdy. Podstawową zasadą hodowli ziół jest ich systematyczne podlewanie. Te rośliny lubią odpowiednie nawodnienie, a jeśli o nich zapomnisz - zaczną się przesuszać. Gdy to nastąpi, nie da się już ich uratować. Podlewaj je więc regularnie, ale za każdym razem sprawdzaj poziom wilgoci. Przelewanie także nie jest wskazane. Do podlewania możesz używać wody z kranu, a najlepiej takiej o pokojowej temperaturze.
Doniczkowe zioła w kuchni uwielbiają umiarkowaną temperaturę, taką, która oscyluje w granicach 15 do 20 stopni Celsjusza. Dlatego pamiętaj, aby ich nie przegrzać ani nie trzymać w przeciągu. Jeżeli twój zielnik umieszczony jest na parapecie, na czas wietrzenia kuchni najlepiej przestaw go w bezpieczne miejsce.
Czy niezbędne jest nawożenie ziół? W przypadku tych jednorocznych, które przesadzone zostały do świeżej, czystej ziemi, nie jest to konieczne. Nawozić można rośliny wieloletnie. Do tego celu najlepiej wykorzystywać nawóz płynny o naturalnym składzie. Zabieg przeprowadzaj co 2 tygodnie.
Do rytuału pielęgnacji ziół warto włączyć także regularne czyszczenie roślin. W zakres tych prac wchodzi usuwanie pożółkłych liści i tych, które są uszkodzone. W ten sposób sprawiasz, że roślinka lepiej się prezentuje, ale ma to znaczenie także sanitarne. Często takie uszkodzone liście są atakowane przez różnego rodzaju szkodniki lub choroby. Jeśli zauważysz na liściach szkodliwe owady, pozbieraj je. Mogą być to mszyce, stonki czy gąsienice.
Chcąc uprawiać zioła w kuchni, można także zdecydować się na zakup gotowych sadzonek. Są one dostępne w wielu miejscach, od sklepów ogrodniczych, zielarskich po popularne supermarkety. Aby taka gotowa sadzonka dobrze się rozwinęła, najlepiej od razu po zakupie przesadzić ją do większej doniczki.
Ogród pełen przypraw, czyli zioła w ogrodzie
Nie trzeba ograniczać się do kilku doniczek z ziołami na kuchennym parapecie. Jeśli masz do dyspozycji ogródek, warto zagospodarować w nim miejsce na aromatyczny zakątek. Można uprawiać je zarówno przy balkonie, pod oknem, jak i na skalniaku lub specjalnie przygotowanej rabacie. Wiele gatunków ziół, poza tym, że można je wykorzystywać jako przyprawę, po prostu upiększa ogród i ładnie wygląda. Dla ciekawszego efektu, zioła można wplatać między inne rośliny i tworzyć z nich klomby, zawsze jednak trzeba sadzić je w grupach. Dzięki temu ich pielęgnacja jest łatwiejsza.
W kwestii warunków, w ogrodzie panują podobne zasady jak w kuchni. Zioła w kuchni lubią słońce, najlepiej więc wybrać dla nich stanowisko nasłonecznione. Wtedy wypuszczają najbardziej aromatyczne liście, a o to właśnie chodzi. Gleba nie powinna być gliniasta i błotnista - najlepiej sprawdza się lekka, przepuszczalna ziemia.
W ziołowym ogrodzie należy również pamiętać o odpowiednim łączeniu ze sobą roślin. Tych, które się bardzo rozrastają, nie można sadzić razem z drobniejszymi i bardziej delikatnymi gatunkami. Dla przykładu, mięta, szałwia i oregano powinny mieć dużo miejsca wokół, ale jeśli rozrosną się nadmiernie, nie trzeba się wahać i część można śmiało usunąć. Obok nie powinna rosnąć bazylia, rozmaryn czy majeranek, bo mogą zostać przytłoczone i zmarnieć.
Zobacz także: Ogród zimowy - jak zbudować i ogrzać?
Kwestia podlewania i nawożenia wygląda podobnie jak w przypadku domowego ogródka w kuchni. Z tym, że oczywiście podczas deszczu zioła są podlewane naturalnie, jednak gdy susza utrzymuje się dłużej, należy dodatkowo je nawadniać. Dodatkowo należy rośliny przycinać, co przyspiesza wzrost nowych liści.
A co z zimowaniem? Dobra wiadomość jest taka, że większość wieloletnich roślin dobrze znosi niskie temperatury, ale te bardziej wrażliwe na mróz, na przykład estragon, dobrze jest zabezpieczyć na zimę słomą.
Oregano - jak uprawiać?
Jeśli o świeże zioła w kuchni chodzi, oregano jest jednym z najczęściej stosowanych. Idealnie podkreśla smak włoskich dań i jest niezwykle aromatyczne. Można je uprawiać we własnym ogrodzie lub w doniczce w kuchni i mieć dzięki temu dostęp do zawsze świeżych liści.
Oregano to zioło wieloletnie. Lubi dobrze nasłonecznione stanowiska, najlepiej w pełnym słońcu, oraz dobrze przepuszczalną glebę. idealna będzie sucha i kamienista. Jak najbardziej można uprawiać oregano w doniczce, upiększy również przydomowy ogród.
Uprawa tej rośliny jest łatwa, ponieważ nie trzeba jej podlewać zbyt często, choć oregano w doniczce wymaga nieco więcej wody. Jeśli oregano uprawiamy w ogrodzie, warto pamiętać o przycięciu pędów na wiosnę. Wiele gatunków tej rośliny jest wytrzymała na mróz i nie jest im straszna temperatura nawet poniżej -20 stopni Celsjusza, warto jednak sprawdzać wymagania konkretnej odmiany.
Bazylia - jak dbać o bazylie doniczkową?
Bazylia, podobnie jak inne zioła w doniczkach, jest bardzo łatwa w uprawie zarówno w ogrodzie, jak i w doniczce na kuchennym parapecie. To jednoroczna roślina, może osiągnąć wysokość 30 cm, a uprawiana w ogrodzie nawet 50 cm.
Najlepszym stanowiskiem dla bazylii jest również stanowisko dobrze nasłonecznione. Jeśli będzie rosła w cieniu, listki będą mniej aromatyczne. Doniczkę najlepiej ustawić tak, by roślina była osłonięta przed przeciągami.
Podłoże powinno być wilgotne, ale trzeba uważać, by nie przesadzić - wtedy bazylia zgnije. W upały można spokojnie nawadniać ją codziennie. Nawożenie nie jest potrzebne ze względu na to, że bazylia jest rośliną jednoroczną i uprawia się ją w świeżej ziemi.
Rozmaryn - jak hodować?
Rozmaryn można z powodzeniem uprawiać i w ogrodzie, i w kuchennym zielniku na parapecie. I tu podobnie jak w przypadku pozostałych ziół, rozmaryn uwielbia słońce, trzeba więc znaleźć dla niego dobrze nasłoneczniony teren. Kwestia gleby jest jednak trochę inna, bo ziele to czuje się dobrze w glebie wapiennej, zasadowej. Nie jest konieczne częste nawadnianie, bo roślina lubi suchą ziemię. Aby rozmaryn odpowiednio rósł i zagęszczał się, co pewien czas dobrze jest go przyciąć.
Warto zauważyć, że rozmaryn nie jest odporny na niskie temperatury, dlatego najlepiej sprawdza się jako roślina doniczkowa. Jeśli uprawiasz go w ogrodzie, przed nastaniem przymrozków powinieneś przenieść go do doniczki i umieścić w cieplejszym miejscu.
Kolendra - hodowla
Choć kolendra, ze względu na charakterystyczny smak i zapach, nie każdemu przypadnie do gustu, warto mieć świeży zapas tego zioła i hodować ją w ogrodzie lub w domu. Ma wiele dobroczynnych właściwości, zawiera sporo witamin, może działać też antybakteryjnie. Jej zastosowanie w kuchni jest szerokie, ale najczęściej stosuje się ją jako dodatek do dań kuchni azjatyckiej, w tym curry.
Kolendra, ze względu na fakt, że jest ziołem orientalnym, także lubi dobrze nasłonecznione tereny oraz ciepłe miejsca. Dobrym miejscem dla niej jest parapet kuchenny, ale także ogród. Gleba nie może być zbyt wilgotna, ale także zbyt kwaśna. Kwestia podlewania jest bardzo ważna w przypadku młodych roślin, które muszą być często nawadniane. Starsze rośliny nie potrzebują tyle wody, a nawet jest wskazane kilkudniowe przesuszenie kolendry (szczególnie gdy pojawią się owoce). Zbiór rozpoczyna się na przełomie lipca i sierpnia - wtedy owoce zmieniają kolor na brunatny.
Mięta - jak uprawiać?
Mięta może być z powodzeniem uprawiania w domu oraz w ogrodzie. Jej aromatyczne listki doskonale zna każdy, przynoszą orzeźwienie i stanowią doskonały dodatek do potraw i napojów. Nie jest rośliną wymagającą. Jeśli masz zamiar posadzić miętę w ogrodzie, pamiętaj tylko o przygotowaniu dla niej odpowiedniego stanowiska. Ta roślina ma bowiem tendencję do rozwijania korzeni i rozprzestrzeniania się wręcz niekontrolowanego. Niezbędna jest więc zapora.
Ta roślina woli półcień lub lekko nasłonecznione tereny. Lubi też żyzne podłoże, zatem nawożenie powinno być jednym z ważnych elementów uprawy mięty. Dobrze sprawdzi się w tym celu kompost. Nie można natomiast przesadzić z podlewaniem. Podłoże powinno być wilgotne, ale nie może zbierać się w nim woda. Uchroni przed tym warstwa drenażowa.
Mięta nieźle znosi chłody, zimą bezpiecznie może stać na balkonie. ale warto na wszelki wypadek okryć ją w większe mrozy włókniną.
Zobacz także: Najlepszy blender kielichowy do smoothie
Pietruszka naciowa - jak uprawiać?
Pietruszka nie jest najłatwiejsza w uprawie, choć zdecydowanie warto mieć ją w swoim ogrodzie. Jej jadalną częścią są liście oraz korzeń, choć w przypadku pietruszki naciowej, którą częściej uprawia się w doniczce na potrzeby kuchenne, jadalne są jedynie liście.
Pietruszka to roślina dwuletnia, ale u nas uprawia się ją jako roślinę jednoroczną. Najlepsze miejsce pod jej uprawę to teren nasłoneczniony, ciepły, a gleba powinna być przepuszczalna i lekka, w szczególności piaszczysto-gliniasta. Na zakwaszonej ziemi pietruszka nie będzie dobrze rosła.
Pietruszka naciowa jest łatwiejsza w uprawie. Te rośliny świetnie rosną w warunkach domowych. Potrzebują słonecznego lub lekko zacienionego stanowiska. Nie można jej przelać, ponieważ nie znosi zbyt wilgotnej ziemi. Wymagania co do gleby są podobne, jak w przypadku odmiany korzeniowej. Trzeba pamiętać o odchwaszczaniu, aby pietruszka wyrosła zdrowa i aromatyczna.
Majeranek - jak sadzić?
Majeranek to aromatyczna przyprawa do wielu dań, sosów, mięs. Wzbogaca ich smak, dlatego warto mieć ją w domowym zakątku ziołowym.
Majeranek wymaga stanowiska słonecznego, lekkiej gleby, może być próchnicza. Jeśli uprawiasz majeranek w ogrodzie, co pewien czas musisz przerywać lub przesadzać sadzonki, jeśli rosną zbyt ciasno. Natomiast roślina hodowana w domu najlepiej wzrasta w towarzystwie innych ziół, a jej lepsze wzrost zapewni cykliczne obracanie doniczką. Stanowisko optymalne to oczywiście nasłoneczniony kuchenny parapet. W takich warunkach majeranek może cieszyć oko i nos nawet kilka sezonów.
Tymianek pospolity - jak uprawiać?
Tymianek często wykorzystywany jest jako roślina ozdobna ze względu na swój estetyczny wygląd. To także uznana przyprawa wzbogacająca smak potraw, warto więc mieć ją na swoim kuchennym blacie w świeżej formie.
Jak większość ziół, tak i tymianek lubi słoneczne stanowiska. Tymianek do doniczki powinien stać przy oknie od strony południowej. Najlepsze podłoże dla niego będzie przepuszczalne i żyzne. Roślina nie musi być nawadniania często, najlepiej podlewać ją dwa razy w tygodniu (w czasie upałów), uważając, aby jej nie przelać. Woda nie może stać w doniczce - tutaj sprawdzi się warstwa ze żwiru, która pochłonie nadmierną wilgoć i nie dopuści do zgnicia rośliny.
Ziołowy ogródek na balkonie, rabacie czy na kuchennym parapecie to doskonały sposób na świeże zioła w kuchni zawsze w zasięgu ręki. Większość roślin nie jest wymagająca w uprawie i można z powodzeniem hodować je w doniczce. Poza tym, że stanowią smakowitą przyprawę, cieszą również oko oraz sprawiają, że w kuchni unosi się apetyczny zapach. Warto spróbować swoich sił - przekonasz się, że raz zakładając ziołowy zakątek, nie będziesz już pamiętać, jak to było bez niego wcześniej.
Zobacz także: Jaki mikser z misą wybrać?
jedno jest pewne – w każdej DOBREJ kuchni muszą być … ZIOŁA !
W swojej kuchni nigdy nie braknie mi:
Żadna przyprawa tego nie zastąpi!
radziłabym uważać z przesadzaniem ziół do jednej doniczki i trzymać się powyższych rad, bo nie raz coś mi poszło nie tak 😀 może wina przeciągu?