Storczyki cieszą oczy egzotycznym pięknem i są wyjątkową ozdobą wnętrz. Z łatwością można kupić je w kwiaciarniach, sklepach ogrodniczych, a nawet popularnych dyskontach. Problemem często okazuje się jednak pielęgnacja storczyków, zwłaszcza po ich przekwitnięciu. Zadanie to wbrew ogólnej opinii wcale nie jest trudne, jeśli zna się kilka podstawowych zasad. Jak dbać o te kwiaty i o czym należy pamiętać?
Storczyki – najważniejsze informacje
Swą popularność storczyki zawdzięczają niezwykłej różnorodności oraz zachwycającym kwiatom, których urok nie ma sobie równych. Należą do rodziny storczykowatych, która jest jedną z najliczniejszych grup roślin na świecie. Jej przedstawicieli można spotkać na każdym kontynencie z wyjątkiem Antarktydy, dzięki niebywałej zdolności adaptacji w różnych warunkach. To sprawia, że uprawa storczyków możliwa jest także w zaciszu domowym. Można wskazać miejsca naturalnego występowania, gdzie kwiaty te czują się najlepiej. Storczyki upodobały sobie w szczególności obszary tropikalne, jak kraje Ameryki środkowo-południowej oraz Azji południowo-wschodniej.
Wyróżnia się około 30 000 gatunków naturalnych i nawet 200 000 krzyżówek stworzonych przez człowieka. Ze względu na tę mnogość odmian, kwiaty storczyków mogą się od siebie różnić – kolorem, wielkością oraz kształtem. Różne są także kwiatostany, przyjmujące postać pojedynczych pąków, kłosów, wiech i gron. Każdy kwiat składa się z 5 płatków oraz języczka, nazywanego też warżką. Ta część jest najbardziej kolorowa, czasami nawet cętkowana – to jej zadaniem jest wabienie owadów.
Gdzie powinien stać storczyk? Najlepsze stanowisko
Pielęgnację storczyka w domu zacznij od wyboru odpowiedniego stanowiska. Poziom nasłonecznienia powinien być dostosowany do konkretnego gatunku, ale znaczna większość tych roślin potrzebuje dużo światła. Pamiętaj, aby nie stawiać storczyka w pełnym słońcu, zwłaszcza na południowym oknie. Zadbaj o jasne stanowisko i solidną dawkę rozproszonego światła. W innym przypadku roślina może zostać poparzona przez słońce, jej liście wyblakną lub zżółkną, a kwiaty będą mniej liczne i słabo wybarwione.
Zadbaj także o odpowiednią temperaturę powietrza – orchidee preferują różne warunki, dlatego warto dostosować je do konkretnej odmiany. Najpopularniejsze z nich, czyli falenopsisy (Phalaenopsis) są ciepłolubne, najlepiej czują się w temperaturach od 23 do 27 stopni C w dzień i od 18 do 20 stopni nocą. Cattleya woli jednak, gdy w pomieszczeniu jest zimniej – od 18 do 22 stopni za dnia i od 14 do 18 w ciągu nocy. Zawsze sprawdzaj informacje podane na etykiecie doniczki, aby dostosować warunki do potrzeb.
Uprawa storczyków wymaga też odpowiedniego podłoża. Nie sprawdzi się tu zwykła ziemia do kwiatów domowych, ponieważ będzie zatrzymywać wodę. Konsekwencją tego może być gnicie korzeni, a nawet śmierć rośliny. Storczyki potrzebują przepuszczalnego i lekkiego podłoża, dlatego postaw na: korę sosnową, keramzyt, włókno kokosowe, węgiel drzewny lub torf. W sklepach znajdziesz też gotowe mieszanki, które składają się z kilku rodzajów wymienionych składników.
Jak wybrać storczyk do uprawy w domu?
Wybierając storczyk, zawsze bierz pod uwagę warunki, które panują we wnętrzu. Dzięki temu łatwiej będzie sprostać wymaganiom rośliny. Nie bez znaczenia jest także ogólna kondycja konkretnego okazu. Zanim zdecydujesz się kupić storczyk, zwróć uwagę na kilka kwestii. Liście nie mogą być uszkodzone, pożółkłe lub przebarwione, a korzenie powinny odznaczać się sprężystością i jędrnością. Dobrze też, aby kwiaty nie były w pełni rozwinięte.
W sytuacji, gdy dopiero zaczynasz przygodę z uprawą storczyków, weź pod uwagę również jego gatunek. Niektóre z nich wymagają specjalnych warunków, dlatego mierz siły na zamiary. Jeśli postawisz na odpowiedni storczyk, uprawa nie sprawi większych kłopotów, a roślina będzie bogato kwitnąć każdego roku. Zacznij od storczyków Phalaenopsis (Falenopsis) lub Cymbidium, które są bardzo łatwe w utrzymaniu. Pięknem zachwyca też Dendrobium nobile; uprawa tej odmiany będzie nieco trudniejsza, ale wciąż w zasięgu początkujących.
Pielęgnacja storczyka w domu
Wokół pielęgnacji storczyków narosło wiele mitów, z których wyłania się widmo wielkiego trudu uprawy. Nie jest to jednak prawda. Owszem, storczyki różnią się od typowych kwiatów domowych, ale zasady ich hodowli wcale nie są tak skomplikowane. Wystarczy zgłębić temat i zapoznać się podstawowymi regułami, a potem zastosować je w praktyce. Szczególnie ważne są te dotyczące podlewania oraz nawożenia. Jeśli chodzi o storczyki, pielęgnacja po przekwitnięciu jest równie ważna, jak w okresie wegetacji! Prawidłowe traktowanie sprawi, że będą bogato kwitły i przez długi czas pozostaną wyjątkową ozdobą.
Podlewanie i zraszanie storczyków
Znaczna część storczyków to tzw. epifity – w naturze rosną na powierzchni drzew wysoko nad ziemią. Stąd właśnie wyjątkowość funkcji korzeni, którymi to pozyskują wodę oraz składniki mineralne. W środowisku naturalnym nie są niczym okryte, dlatego czasami są bardzo mokre, a czasami ulegają przesuszeniu. Pielęgnacja storczyka w domu wymaga włożenia rośliny do doniczki, przez co wzrasta ryzyko nadmiernej wilgotności. Jeśli korzenie rośliny nie będą miały możliwości przeschnięcia, mogą zacząć gnić i obumierać. Zastosowanie przepuszczalnego podłoża oraz doniczki z dużymi otworami w dnie powinno zminimalizować taką możliwość. Nie bez znaczenia jest jednak specjalna technika podlewania, z którą warto się zapoznać. Więcej informacji na temat pielęgnacji storczyka w domu na obi.pl
Storczyki podlewaj raz na 7 do 10 dni, a zimą nawet raz na 2 tygodnie, aby nie narażać roślin na przelanie. Rób to tylko wtedy, gdy podłoże jest już zupełnie suche. Wodę wlej do doniczki, unikając kontaktu z naziemną częścią rośliny. Następnie odczekaj kilka godzin, aż jej nadmiar spłynie do osłonki lub podstawki, i wylej pozostałość.
Innym sposobem jest wstawienie doniczki ze storczykiem do miski z wodą. Powinna tam pozostać około 30 minut, aby wchłonęła tyle płynu, ile potrzebuje. Pamiętaj też, aby podlewać wodą odstaną – wlej ją do pojemnika i pozostaw na 24 godziny. Do tego celu możesz wykorzystać również wodę destylowaną lub filtrowaną w wyniku odwróconej osmozy. Mimo tego, że podłoże nie powinno być zbyt mokre, zadbaj o odpowiednią wilgotność powietrza. Storczyki najlepiej czują się wtedy, gdy jej poziom to około 60%.
Szukając rad dotyczących pielęgnacji storczyka, możesz spotkać się z tą dotyczącą zraszania rośliny. Zabieg ma na celu zapewnienie roślinie delikatnej mgiełki, która pozwoli jej się lepiej rozwijać. Krople rozpylanej wody nie mogą być jednak zbyt duże, aby nie zaszkodziły storczykowi. Woda zalegająca na liściach może prowadzić do infekcji grzybowych lub poparzenia liści. Kropla w połączeniu z intensywnymi promieniami słonecznymi zadziała jak soczewka.
Innym zabiegiem pielęgnacyjnym jest przecieranie liści z kurzu. Dzięki temu zwiększa się efektywność procesu fotosyntezy. Do tego celu wykorzystuj wilgotną szmatkę, która nie ocieka wodą i nie pozostawia jej nadmiernej ilości na liściach. Zwłaszcza w załamaniach, co może prowadzić do powstawania chorób lub gnicia.
Nawożenie storczyków
Jeśli marzysz o bujnych kwiatostanach i idealnie zielonych liściach, nie zapominaj o nawożeniu storczyków. Pozwoli to uzupełnić niedobory składników odżywczych i znacznie wzmocni roślinę. Nawozy stosuj od kwietnia do sierpnia, czyli w czasie, gdy storczyk wzrasta i przygotowuje się do kwitnienia. Jest to szczególnie ważne, gdy roślina zawiązuje pąki kwiatowe – wtedy jej potrzeby są znacznie większe. Nie przesadzaj jednak z nawozem do storczyków, dodawaj go do wody raz na dwa tygodnie lub podczas co trzeciego podlewania.
Nie stosuj nawozów uniwersalnych lub tych dla roślin zielonych. W sklepach znajdziesz specjalne produkty przeznaczone wyłącznie do storczyków. Możesz wykorzystać płyn, który rozrabia się z wodą, specjalne odżywki lub długodziałające pałeczki. Na różnych etapach wzrostu rośliny powinny dominować też inne składniki odżywcze:
- nawozy azotowe wskazane są podczas wypuszczania nowych liści i pąków lub w momencie, gdy roślina zaczyna kwitnąć,
- środki organiczne stosuj w okresie mniej intensywnego wzrostu.
Z nawożeniem storczyków wstrzymaj się w okresie, gdy roślina przechodzi w stan spoczynku, czyli jesienią i zimą. Nie korzystaj z nawozów także bezpośrednio po przesadzeniu lub zakupie storczyka (miesiąc lub dwa podlewaj wyłącznie wodą). Nie należy też stosować dodatkowych preparatów w okresie pochmurnym i deszczowym, kiedy ilość promieni słonecznych jest niewielka.
Pielęgnacja storczyka po przekwitnięciu
Szczególnie ważnym aspektem jest też pielęgnacja storczyków po przekwitnięciu. Jeśli nie zadbasz odpowiednio o roślinę, na jej łodygach w przyszłości pojawi się niewielka ilość kwiatów. Może zdarzyć się też tak, że storczyk w ogóle nie zakwitnie. Co w takim razie robić, gdy kwiaty opadną?
Dużo zależy od tego, z jakim kwiatem masz do czynienia. Większość odmian wymaga przycięcia łodygi, ale warto zrobić to dopiero wtedy, gdy pęd całkowicie uschnie. Możesz usunąć całą łodygę lub tylko suchą jej część, w takim wypadku przytnij nad trzecim żywym oczkiem od dołu.
Zdarza się też tak, że storczyk kwitnie na jednym pędzie przez kilka lat. Usunięcie go uniemożliwi więc ponowne pojawienie się kwiatostanu. Jeśli uprawa storczyków dotyczy gatunków Paphiopedilum lub Phalaenopsis, powstrzymaj się od podcinania. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy pęd całkowicie uschnie, wtedy możesz się go pozbyć.
Uprawa storczyków w domu dla początkujących – podsumowanie
Uprawa storczyków w domu dla początkujących ogrodników wcale nie musi sprawiać problemów. Ważne jednak, aby zadbać o odpowiednią doniczkę (najlepiej przezroczystą z dużymi otworami w dnie), przepuszczalne podłoże oraz dużą ilość rozproszonego światła. Szczególną uwagę należy zwrócić także na sposób podlewania i ograniczenie zalegania wody w korzeniach i załamaniach liści. Warto usuwać też kurz z powierzchni liści, nawozić wyłącznie w odpowiednim okresie, a także nie przycinać zbyt szybko pędów po przekwitnięciu. Obserwuj bacznie etapy rozwoju storczyka i reaguj na jego potrzeby, a roślina odwdzięczy się pięknymi kwiatami i sprężystymi liśćmi.